Na sneeuw komt zonneschijn! Herinner jij het nog? Dat op 1 april een laag sneeuw de wereld ineens wit kleurde? Door het mooie weer van de afgelopen tijd lijkt het alweer lang geleden. Het eind van deze maand is een mooi moment om eens terug te blikken op de wisselvalligheid in het weer en om te reflecteren op wat voor effect dat had op jouw gemoed. Hoe wordt jouw interne weerbericht beïnvloed door de externe weersomstandigheden? En wat kan je doen om beter om te gaan met wisselvalligheid?
Thema & challenge van de maand
Elke maand nodig ik je aan de hand van een thema uit om in het ritme van de natuur en de seizoenen tijd te besteden aan je persoonlijke groei en welzijn. Met de challenges kun in de praktijk aan de slag om de beste versie van jezelf te worden. De thema’s en challenges helpen je om heel het jaar door bewust te leven en om te reflecteren op wat jij nodig hebt voor een gelukkig, gezond en zinvol leven.
We hebben deze maand sneeuw, zon, hagel en regen gehad. Het is tekenend voor april, die maand die doet wat ‘ie wil. In dit blog nodig ik je uit om eens stil te staan bij wat de wisselvalligheid in het weer met jou doet. De wisselvalligheid van het weer is een mooie metafoor voor de wisselvalligheid van het leven. Om de beste versie van jezelf te worden, kan het heel nuttig zijn om te onderzoeken hoe je tot die wisselvalligheid zou willen verhouden. Laat je daarbij inspireren door onderstaande inzichten en vragen en ga de uitdaging aan met de oefeningen.
De impact van het weer op onze stemming
Het is een volkswijsheid, die we vrij vanzelfsprekend vinden: van mooi weer worden we vrolijk, en van slecht weer worden we somber. Maar is dat eigenlijk wel zo?
Uit een Nederlands onderzoek van Klimstra et al. (2011) blijkt dat het verband niet zo eenduidig is en niet voor iedereen geldt. Ongeveer de helft van de proefpersonen uit het onderzoek werd niet zo sterk beïnvloed door het weer: zij waren net zo vrolijk als de zon scheen als wanneer het bewolkt was of regende. Maar was ook een groep die wel degelijk vrolijker werd van zonnig weer. Er waren ook mensen die vooral somberder werden als het regende. En er was zelfs een groep die juist een slechter humeur rapporteerde als de zon scheen.
Uit een Amerikaans onderzoek van Beecher et al. (2016) weten we meer over het effect van de zon op onze mentale gezondheid. Vooral de blootstelling aan daglicht blijkt doorslaggevend te zijn. De seizoensgebonden toename in zonnetijd hangt samen met verminderde emotionele stress. Volgens dit onderzoek hadden regen of andere weertypen geen negatief effect op het mentale welzijn van de proefpersonen. Maar korte dagen – dus met weinig zonuren tussen zonsopgang en zonsondergang – zorgden voor meer somberheid en depressieve gevoelens.
De vanzelfsprekend lijkende relatie tussen het weer en ons gemoed, is dus niet zo vanzelfsprekend… en geldt niet voor iedereen.
Onze pessimistische kijk op slecht weer
De impact van slecht weer op ons gemoed kan dus van persoon tot persoon verschillen. Wat we meestal wel gemeen hebben, is onze doorgaans wat te pessimistische kijk op het weer.
Als ik mensen spreek voor een intake voor outdoor life coaching, dan vragen ze of de sessies buiten doorgaan in geval van regen. Ik vertel dan dat het in de praktijk bijna nooit voorkomt dat een sessie verzet wordt vanwege slecht weer. En dat het soms wel eens even kort regent tijdens een sessie, maar bijna nooit de hele sessie lang. Sommige mensen vinden dat lastig te geloven. Dat is niet vreemd: uit verschillende onderzoeken blijkt dat we meestal overschatten hoe vaak het slecht weer is.
Dat heeft te maken met onze negativity bias. Dat is de automatische neiging van ons brein om meer aandacht te schenken aan het negatieve, waardoor negatieve of onplezierige gebeurtenissen langer in ons geheugen blijven hangen dan positieve. Een pessimistische kijk op het weer kan een interessante aanleiding zijn om in een coachingstraject te onderzoeken in hoeverre de negativity bias jouw kijk op andere gebeurtenissen in je leven kleurt.
Het weer als les in acceptatie
Als het weer ter sprake komt in een coachingsessie, verwijs ik graag naar de Stoïcijnse visie op het weer. Eén van de belangrijkste lessen uit de Stoa is dat we een onderscheid moeten maken tussen de dingen die in onze macht liggen en dingen die buiten onze macht liggen. Op het weer hebben we geen invloed. Op onze reactie op het weer wel.
Volgens Stoïcijnse filosofen bestaat er niet zoiets als slecht weer. Want elk type weer kun je gebruiken als een les in levenskunst. Accepteer de wisselvalligheid van het weer en het leven, is het devies vanuit de Stoa. Soms regent het, soms schijnt de zon. Soms zit het leven mee, soms zit het tegen. Slecht weer nodigt uit om te oefenen met thema’s als acceptatie en omgaan met tegenslag of weerstand.
Gelijkmoedigheid als antwoord op wisselvalligheid
Een mooie manier op te oefenen met het accepteren van wisselvalligheid – en om er minder door beïnvloed te worden – is het cultiveren van gelijkmoedigheid.
Gelijkmoedigheid is een begrip dat veel in de mindfulness gebruikt wordt. Het is onderdeel van de vier hartkwaliteiten binnen het Boeddhisme (naast liefdevolle vriendelijkheid, compassie en medevreugde).
Het verwijst naar een toestand van psychische stabiliteit en kalmte. Je bent aanwezig in het hier en nu en observeert het moment zoals het is, met alles wat daarbij hoort. Je probeert gedachten, emoties en lichamelijke gewaarwordingen te observeren, zonder te reageren. Je bent onverstoorbaar. Dat wil niet zeggen dat je apathisch of gevoelloos bent: je kunt nog steeds in verbinding en in relatie staan, je betrokken voelen en oordelen opmerken. Maar in een toestand van gelijkmoedigheid, zul je niet door emoties overspoeld worden. Het is als het ware de tegenpool van wisselvalligheid.
Het weer is zo oppervlakkig niet
Samengevat, het weer is zo oppervlakkig nog niet! Hoe banaal het onderwerp ook lijkt, ik hoop dat bovenstaande inzichten je laten zien dat het weer een interessante en praktische ingang kan zijn voor jouw zelfonderzoek en persoonlijke groei.
Wil je hier verder mee aan de slag? Dan vind je hieronder twee concrete oefeningen.
Oefening 1: jouw weersverwachtingen
Deze oefening is bedoeld om te onderzoeken op welke manier je denkt dat jij beïnvloed wordt door het weer.
Denk eens terug aan de koude dagen aan het begin van de maand, aan de dagen met sneeuw, regenbuien of hagel. Kun je je nog herinneren hoe je je toen voelde? Zat je hoog of laag in je energie? Hoe was je stemming? Voerden optimistische of pessimistische emoties en gedachten de boventoon? Hoe fit voelde je je lichamelijk? En hoe is dat op dit moment, aan het eind van de maand, nu de dagen alweer wat lichter, langer, warmer en zonniger zijn? Wat merk je op aan je hoe je fysiek en mentaal voelt? Is er verschil? Zo ja, waar schrijf je dat zelf aan toe?
Oefening 2: jouw weerberichten
Deze oefening is bedoeld om de aannames en observaties die je in oefening 1 hebt onderzocht te staven met de realiteit.
Graag wil ik je uitdagen om een paar dagen in een dagboek een intern en extern weerbericht bij te houden, waarbij je de verbanden tussen het weer en je gemoed verder onderzoekt. Schrijf feitelijk op wat het weer die dag is (temperatuur, neerslag, bewolking, wind, ect) en hoe je fysiek en mentaal voelt. Doe dit gedurende een aantal dagen en kijk of je een verband en kunt ontdekken.
Komt dit verband overeen met wat je in oefening 1 hebt ontdekt? Of is het anders dan je had verwacht? Welke lessen kun je hieruit trekken voor jouw welzijn en geluk?
Hulp nodig?
Heb je het gevoel dat jouw interne weerbericht te wisselvallig is? Stormt het soms zo hevig in je hoofd dat je wel wat hulp kunt gebruiken? Zou je graag meer acceptatie en gelijkmoedigheid willen ervaren ten opzichte van de wisselvalligheid in jouw leven?
Graag help ik je om in beweging te komen en richting te geven aan jouw persoonlijke ontwikkeling. Ga onder mijn begeleiding wandelen in de natuur en reflecteer op welke stappen jij kunt zetten om de beste versie van jezelf te worden.
Bronnen:
Klimstra, T., Frijns, T., Keijsers, L., Denissen, J., Raaijmakers, Q., van Aken, M., Koot, H., van Lier, P.., & Meeus, W. (2011). Come rain or come shine: individual differences in how weather affects mood. Emotion, 11(6), 1495-1499.
Beecher, M., Egget, D., Erekson, D., Rees, L., Bingham, J., Klundt, J. Bailey, R., Ripplinger, C., Kirchhoefer, J., Gobson, R., Griner, J., Cox, J., Boardman, R. (2016). Sunshine on my shoulders: Weather, pollution, and emotional distress. Journal of Affective Disorders, 205, 234-238.
MDR Happy by Nature 